Αναγνώσματα Κυριακής του Τυφλού (29/05/2022) και Πατερικά Κηρύγματα

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ

Πράξεις των Αποστόλων, κεφ. ΙΣΤ΄, εδάφια 16-34

    ¹⁶ ᾿Εγένετο δὲ πορευομένων ἡμῶν εἰς προσευχὴν παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνος ἀπαντῆσαι ἡμῖν, ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχε τοῖς κυρίοις αὐτῆς μαντευομένη. ¹⁷ αὕτη κατακολουθήσασα τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ ἔκραζε λέγουσα· οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας. ¹⁸ τοῦτο δὲ ἐποίει ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας. διαπονηθεὶς δὲ ὁ Παῦλος καὶ ἐπιστρέψας τῷ πνεύματι εἶπε· παραγγέλλω σοι ἐν τῷ ὀνόματι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐξελθεῖν ἀπ᾿ αὐτῆς. καὶ ἐξῆλθεν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ.

    ¹⁹ ᾿Ιδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν, ἐπιλαβόμενοι τὸν Παῦλον καὶ τὸν Σίλαν εἵλκυσαν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας, ²⁰ καὶ προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς εἶπον· οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν ᾿Ιουδαῖοι ὑπάρχοντες. ²¹ καὶ καταγγέλλουσιν ἔθη ἃ οὐκ ἔξεστιν ἡμῖν παραδέχεσθαι οὐδὲ ποιεῖν Ρωμαίοις οὖσι. ²² καὶ συνεπέστη ὁ ὄχλος κατ᾿ αὐτῶν. καὶ οἱ στρατηγοὶ περιρρήξαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια ἐκέλευον ραβδίζειν, ²³ πολλάς τε ἐπιθέντες αὐτοῖς πληγὰς ἔβαλον εἰς φυλακήν, παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς· ²⁴ ὃς παραγγελίαν τοιαύτην εἰληφὼς ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακὴν καὶ τοὺς πόδας αὐτῶν ἠσφαλίσατο εἰς τὸ ξύλον. ²⁵ Κατὰ δὲ τὸ μεσονύκτιον Παῦλος καὶ Σίλας προσευχόμενοι ὕμνουν τὸν Θεόν· ἐπηκροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσμιοι. ²⁶ ἄφνω δὲ σεισμὸς ἐγένετο μέγας, ὥστε σαλευθῆναι τὰ θεμέλια τοῦ δεσμωτηρίου, ἀνεῴχθησάν τε παραχρῆμα αἱ θύραι πᾶσαι καὶ πάντων τὰ δεσμὰ ἀνέθη. ²⁷ ἔξυπνος δὲ γενόμενος ὁ δεσμοφύλαξ καὶ ἰδὼν ἀνεῳγμένας τὰς θύρας τῆς φυλακῆς, σπασάμενος μάχαιραν ἔμελλεν ἑαυτὸν ἀναιρεῖν, νομίζων ἐκπεφευγέναι τοὺς δεσμίους. ²⁸ ἐφώνησε δὲ φωνῇ μεγάλῃ ὁ Παῦλος λέγων· μηδὲν πράξῃς σεαυτῷ κακόν· ἅπαντες γάρ ἐσμεν ἐνθάδε.

     ²⁹ αἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησε, καὶ ἔντρομος γενόμενος προσέπεσε τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ, ³⁰ καὶ προαγαγὼν αὐτοὺς ἔξω ἔφη· κύριοι, τί με δεῖ ποιεῖν ἵνα σωθῶ; ³¹ οἱ δὲ εἶπον· πίστευσον ἐπὶ τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ σωθήσῃ σὺ καὶ ὁ οἶκός σου. ³² καὶ ἐλάλησαν αὐτῷ τὸν λόγον τοῦ Κυρίου καὶ πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ. ³³ καὶ παραλαβὼν αὐτοὺς ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς ἔλουσεν ἀπὸ τῶν πληγῶν, καὶ ἐβαπτίσθη αὐτὸς καὶ οἱ αὐτοῦ πάντες παραχρῆμα, ³⁴ ἀναγαγών τε αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ παρέθηκε τράπεζαν, καὶ ἠγαλλιάσατο πανοικὶ πεπιστευκὼς τῷ Θεῷ.

Ερμηνευτική απόδοση από τον μακαριστό Παν. Τρεμπέλα

       ¹⁶ Κάποια μέρα, καθώς πηγαίναμε στον τόπο της προσευχής, συνέβη να μας συναντήσει μια νεαρή δούλη που είχε μαντικό πνεύμα και απέφερε πολλά κέρδη στους κυρίους της· διότι με τις μαντείες της φανέρωνε τα άγνωστα και πληρωνόταν γι’ αυτό.  ¹⁷ Αυτή ακολούθησε από πίσω τον Παύλο και τον Σίλα και φώναζε λέγοντας: ‘’Αυτοί οι άνθρωποι είναι δούλοι του Θεού του Υψίστου και μας γνωστοποιούν τον δρόμο της σωτηρίας και τον ασφαλή τρόπο με τον οποίο θα σωθείτε’’. ¹⁸ Και αυτό το έκανε για πολλές ημέρες, όχι βέβαια με καλό σκοπό. Αλλά το μαντικό πνεύμα επεδίωκε να ελκύσει πάνω του την απεριόριστη εμπιστοσύνη του λαού και να την εκμεταλλευθεί τελικά με δολιότητα και πανουργία. Αγανακτώντας λοιπόν ο Παύλος, στράφηκε πίσω προς τη δούλη αυτή που τον ακολουθούσε και είπε προς το πνεύμα: ‘’Σε διατάζω, επικαλούμενος το όνομα του Ιησού Χριστού, να βγεις απ’ αυτήν’’. Και πραγματικά την ίδια στιγμή το πονηρό πνεύμα βγήκε.

        ¹⁹ Όταν όμως είδαν τα αφεντικά της ότι έφυγε μαζί με το δαιμόνιο και η ελπίδα της κερδοφόρου εργασίας και επιχειρήσεώς τους, συνέλαβαν τον Παύλο και τον Σίλα και τους έσυραν στην αγορά για να τους παρουσιάσουν στους άρχοντες. ²⁰ Κι αφού τους οδήγησαν μπροστά στους στρατηγούς είπαν: ‘’Αυτοί οι άνθρωποι είναι ταραξίες Ιουδαίοι, και προκαλούν ταραχές στην πόλη μας. ²¹ Κηρύττουν θρησκευτικά έθιμα που δεν επιτρέπεται σε μας που είμαστε Ρωμαίοι να τα παραδεχόμαστε και πολύ περισσότερο να τα τηρούμε και να τα εφαρμόζουμε’’. ²² Τότε ο όχλος που είχε μαζευτεί εκεί ξεσηκώθηκε εναντίον τους. Και οι στρατηγοί ξέσχισαν τα ρούχα των δύο αποστόλων και διέταξαν να τους ραβδίσουν, γυμνούς όπως ήταν, μπροστά σε όλο εκείνο το πλήθος. ²³ Και αφού τους έδωκαν πολλά χτυπήματα, τους έριξαν στη φυλακή, δίνοντας στον δεσμοφύλακα την  εντολή να τους φρουρεί ασφαλισμένους καλά, για να μην δραπετεύσουν. ²⁴ Και αυτός, εφόσον είχε πάρει τέτοια εντολή, τους έβαλε στο πιο βαθύ διαμέρισμα της φυλακής και έδεσε σφιχτά τα πόδια τους στο τιμωρητικό όργανο που λεγόταν ξύλο, για να μην μπορούν πλέον οι απόστολοι ούτε στο ελάχιστο να μετακινηθούν. ²⁵ Γύρω στα μεσάνυχτα ο Παύλος και ο Σίλας, σαν να μην τους είχε συμβεί τίποτε και σαν να μην αισθάνονταν κανένα πόνο, έψαλλαν ύμνους προς τον Θεό. Τους άκουγαν μάλιστα και οι άλλοι φυλακισμένοι.

       ²⁶ Και ξαφνικά έγινε τόσο μεγάλος σεισμός, ώστε σαλεύθηκαν τα θεμέλια της φυλακής˙ και άνοιξαν τη στιγμή εκείνη όλες οι θύρες, και λύθηκαν όλων των φυλακισμένων οι αλυσίδες, με τις οποίες ήταν δεμένοι. ²⁷ Στο μεταξύ ξύπνησε ο δεσμοφύλακας, και μόλις είδε ανοιχτές τις θύρες της φυλακής, τράβηξε το μαχαίρι του έτοιμος να αυτοκτονήσει, επειδή νόμιζε ότι είχαν δραπετεύσει οι φυλακισμένοι και συνεπώς θα του επιβαλλόταν η ποινή του θανάτου. Για να μη θιγεί η αξιοπρέπειά του λοιπόν, θεώρησε προτιμότερο να αυτοκτονήσει, παρά να θανατωθεί με το στίγμα της καταδίκης. ²⁸ Όμως ο Παύλος του φώναξε με δυνατή φωνή: ‘’Μην κάνεις κανένα κακό στον εαυτό σου. Είμαστε όλοι εδώ. Δεν πρόκειται να σου ζητηθούν ευθύνες και να τιμωρηθείς’’.

     ²⁹ Μετά λοιπόν απ’ αυτό ο δεσμοφύλακας ζήτησε να του φέρουν φώτα και πήδησε μέσα στη φυλακή. Και όταν αντιλήφθηκε το θαύμα και σκέφτηκε ότι είχε κακομεταχειρισθεί τους δούλους αυτούς του Θεού, κυριεύθηκε από τρόμο και έπεσε στα πόδια του Παύλου και του Σίλα. ³⁰ Έπειτα, αφού τους έβγαλε έξω στην αυλή της φυλακής τους είπε: ‘’Κύριοι, τι πρέπει να κάνω για να αποκτήσω κι εγώ τη σωτηρία που κηρύττετε;’’. ³¹ Και αυτοί του απάντησαν: ‘’Πίστεψε στον Ιησού Χριστό ως μόνο Λυτρωτή και υπέρτατο Κύριο, και θα σωθείς και συ και όλη η οικογένειά σου’’. ³² Κι άρχισαν τότε να αναπτύσσουν σε αυτόν και σ’  όλους όσους ήταν στο σπίτι του τις θεμελιώδεις αλήθειες της διδασκαλίας του Κυρίου. ³³ Τότε ο δεσμοφύλακας τους πήρε μαζί του την ίδια εκείνη ώρα της νύχτας, τους έλουσε από τα αίματα που είχαν τρέξει από τα τραύματα των ραβδισμών και αμέσως βαπτίσθηκε και αυτός και όλοι οι δικοί του. ³⁴ Και αφού τους ανέβασε στο σπίτι του, τους ετοίμασε τραπέζι και αισθάνθηκε μεγάλη χαρά μαζί με όλη του την οικογένεια˙ και η αιτία της χαράς του αυτής ήταν το ότι είχε πιστέψει στο Θεό.

Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ

Κατά Ιωάννην, κεφ. Θ΄, εδάφια 1-38

     ¹Καί παράγων εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς. ² καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· ραββί, τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ; ³ ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς· οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ’ ἵνα φανερωθῇ τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ. ⁴ ἐμὲ δεῖ ἐργάζεσθαι τὰ ἔργα τοῦ πέμψαντός με ἕως ἡμέρα ἐστίν· ἔρχεται νὺξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι. ⁵ ὅταν ἐν τῷ κόσμῳ ᾦ, φῶς εἰμι τοῦ κόσμου. ⁶ ταῦτα εἰπὼν ἔπτυσε χαμαὶ καὶ ἐποίησε πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος, καὶ ἐπέχρισε τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ τυφλοῦ ⁷ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὕπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος. ἀπῆλθεν οὖν καὶ ἐνίψατο, καὶ ἦλθε βλέπων.

    ⁸ Οἱ οὖν γείτονες καὶ οἱ θεωροῦντες αὐτὸν τὸ πρότερον ὅτι τυφλὸς ἦν, ἔλεγον· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ καθήμενος καὶ προσαιτῶν; ⁹ ἄλλοι ἔλεγον ὅτι οὗτός ἐστιν· ἄλλοι δὲ ὅτι ὅμοιος αὐτῷ ἐστιν. ἐκεῖνος ἔλεγεν ὅτι ἐγώ εἰμι. ¹⁰ ἔλεγον οὖν αὐτῷ· πῶς ἀνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλμοί; ¹¹ ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπεν· ἄνθρωπος λεγόμενος ᾿Ιησοῦς πηλὸν ἐποίησε καὶ ἐπέχρισέ μου τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ εἶπέ μοι· ὕπαγε εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωὰμ καὶ νίψαι· ἀπελθὼν δὲ καὶ νιψάμενος ἀνέβλεψα. ¹² εἶπον οὖν αὐτῷ· ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος; λέγει· οὐκ οἶδα.

     ¹³ ῎Αγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους, τόν ποτε τυφλόν. ¹⁴ ἦν δὲ σάββατον ὅτε τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἀνέῳξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμούς. ¹⁵ πάλιν οὖν ἠρώτων αὐτὸν καὶ οἱ Φαρισαῖοι πῶς ἀνέβλεψεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· πηλὸν ἐπέθηκέ μου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ ἐνιψάμην, καὶ βλέπω. ¹⁶ ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές· οὗτος ὁ ἄνθρωπος οὐκ ἔστι παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ. ἄλλοι ἔλεγον· πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς τοιαῦτα σημεῖα ποιεῖν; καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς.¹⁷ λέγουσι τῷ τυφλῷ πάλιν· σὺ τί λέγεις περὶ αὐτοῦ, ὅτι ἤνοιξέ σου τοὺς ὀφθαλμούς; ὁ δὲ εἶπεν ὅτι προφήτης ἐστίν.

    ¹⁸ οὐκ ἐπίστευσαν οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι τυφλὸς ἦν καὶ ἀνέβλεψεν, ἕως ὅτου ἐφώνησαν τοὺς γονεῖς αὐτοῦ τοῦ ἀναβλέψαντος ¹⁹ καὶ ἠρώτησαν αὐτοὺς λέγοντες· οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ὑμῶν, ὃν ὑμεῖς λέγετε ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη; πῶς οὖν ἄρτι βλέπει; ²⁰ ἀπεκρίθησαν δὲ αὐτοῖς οἱ γονεῖς αὐτοῦ καὶ εἶπον· οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ἡμῶν καὶ ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη· ²¹ πῶς δὲ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαμεν, ἢ τίς ἤνοιξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἡμεῖς οὐκ οἴδαμεν· αὐτὸς ἡλικίαν ἔχει, αὐτὸν ἐρωτήσατε, αὐτὸς περὶ ἑαυτοῦ λαλήσει. ²² ταῦτα εἶπον οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ὅτι ἐφοβοῦντο τοὺς ᾿Ιουδαίους· ἤδη γὰρ συνετέθειντο οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἵνα, ἐάν τις αὐτὸν ὁμολογήσῃ Χριστόν, ἀποσυνάγωγος γένηται. ²³ διὰ τοῦτο οἱ γονεῖς αὐτοῦ εἶπον ὅτι ἡλικίαν ἔχει, αὐτὸν ἐρωτήσατε.

    ²⁴ ἐφώνησαν οὖν ἐκ δευτέρου τὸν ἄνθρωπον ὃς ἦν τυφλός, καὶ εἶπον αὐτῷ· δὸς δόξαν τῷ Θεῷ· ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἁμαρτωλός ἐστιν. ²⁵ ἀπεκρίθη οὖν ἐκεῖνος καὶ εἶπεν· εἰ ἁμαρτωλός ἐστιν οὐκ οἶδα· ἓν οἶδα, ὅτι τυφλὸς ὢν ἄρτι βλέπω. ²⁶ εἶπον δὲ αὐτῷ πάλιν· τί ἐποίησέ σοι; πῶς ἤνοιξέ σου τοὺς ὀφθαλμούς; ²⁷ ἀπεκρίθη αὐτοῖς· εἶπον ὑμῖν ἤδη, καὶ οὐκ ἠκούσατε· τί πάλιν θέλετε ἀκούειν; μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετε αὐτοῦ μαθηταὶ γενέσθαι; ²⁸ ἐλοιδόρησαν αὐτὸν καὶ εἶπον· σὺ εἶ μαθητὴς ἐκείνου· ἡμεῖς δὲ τοῦ Μωϋσέως ἐσμὲν μαθηταί.²⁹ ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι Μωϋσεῖ λελάληκεν ὁ Θεός· τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαμεν πόθεν ἐστίν. ³⁰ ἀπεκρίθη ὁ ἄνθρωπος καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ἐν γὰρ τούτῳ θαυμαστόν ἐστιν, ὅτι ὑμεῖς οὐκ οἴδατε πόθεν ἐστί, καὶ ἀνέῳξέ μου τοὺς ὀφθαλμούς. ³¹ οἴδαμεν δὲ ὅτι ἁμαρτωλῶν ὁ Θεὸς οὐκ ἀκούει, ἀλλ’ ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ, τούτου ἀκούει. ³² ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἤνοιξέ τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου. ³³ εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ Θεοῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν. ³⁴ ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ· ἐν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννήθης ὅλος, καὶ σὺ διδάσκεις ἡμᾶς; καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω.

    ³⁵ ῎Ηκουσεν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω, καὶ εὑρὼν αὐτὸν εἶπεν αὐτῷ· σὺ πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ; ³⁶ ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπε· καὶ τίς ἐστι, Κύριε, ἵνα πιστεύσω εἰς αὐτόν; ³⁷ εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· καὶ ἑώρακας αὐτὸν καὶ ὁ λαλῶν μετὰ σοῦ ἐκεῖνός ἐστιν. ³⁸ ὁ δὲ ἔφη· πιστεύω, Κύριε· καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ.

Ερμηνευτική απόδοση από τον μακαριστό Παν.Τρεμπέλα

   ¹Καθώς ο Ιησούς περνούσε από το κέντρο της πόλεως, είδε έναν άνθρωπο που είχε γεννηθεί τυφλός. ² Τότε οι μαθητές του τον ρώτησαν: ‘’Διδάσκαλε, ποιος αμάρτησε για να γεννηθεί ο άνθρωπος αυτός τυφλός; Αμάρτησε ο ίδιος, όταν ήταν ακόμη μέσα στην κοιλιά της μητέρας του, ή αμάρτησαν οι γονείς του και τιμωρείται αυτός για τις αμαρτίες τους;’’. ³ Κι ο Ιησούς τούς απάντησε: ‘’Ούτε αυτός αμάρτησε, ούτε οι γονείς του. Αλλά γεννήθηκε τυφλός για να φανερωθούν με την υπερφυσική θεραπεία των ματιών του τα έργα που επιτελεί η δύναμη και η αγαθότητα του Θεού. ⁴ Εγώ, όσο ζω στη ζωή αυτή, πρέπει να εργάζομαι για τη σωτηρία του ανθρώπου τα έργα του Θεού, που με έστειλε στον κόσμο. Έρχεται όμως η μέλλουσα ζωή, και όπως στη διάρκεια της νύχτας σταματούν τα έργα τους οι άνθρωποι, έτσι και τότε κανείς πια δεν θα μπορεί να εργάζεται για να ολοκληρώσει την αποστολή του. Δεν πρέπει λοιπόν ούτε στιγμή να χάνω. ⁵ Εφόσον είμαι στον κόσμο, είμαι Φως του κόσμου με τη διδασκαλία και τα θαύματά μου’’. ⁶ Κι αφού είπε αυτά, έφτυσε κάτω και έκανε πηλό, και έχρισε με αυτόν τα μάτια του τυφλού. ⁷ Και, δοκιμάζοντας την πίστη του τυφλού, τού είπε: ‘’Πήγαινε, νίψου στη στέρνα του Σιλωάμ(όνομα εβραϊκό που μεταφράζεται «απεσταλμένος»). Ύστερα λοιπόν από την εντολή αυτή του Ιησού πήγε ο τυφλός εκεί και νίφτηκε, και ήλθε στο σπίτι του με μάτια υγιή.

        ⁸ Τότε οι γείτονες κι όσοι τον έβλεπαν προηγουμένως ότι ήταν τυφλός, έλεγαν: ‘’Δεν είναι αυτός που καθόταν και ζητούσε από τους διαβάτες ελεημοσύνη;’’ ⁹ Μερικοί έλεγαν: ‘’Αυτός είναι’’. Άλλοι όμως έλεγαν ότι δεν είναι αυτός, αλλά κάποιος άλλος που του μοιάζει. Ο ίδιος έλεγε ότι ‘’εγώ είμαι ο τυφλός που παλαιότερα ζητούσα ελεημοσύνη’’. ¹⁰ Μετά λοιπόν από τη βεβαίωση αυτή του τυφλού τον ρώτησαν εκείνοι: ‘’Πώς θεραπεύθηκαν τα μάτια σου;’’. ¹¹ Κι εκείνος τους απάντησε: ‘’ Ένας άνθρωπος που ονομάζεται Ιησούς έκανε πηλό και μου άλειψε με αυτόν τα μάτια και μου είπε: «Πήγαινε στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και νίψου». Πήγα λοιπόν εκεί και νίφτηκα, και βρήκα το φως μου’’. ¹² Μετά από την πληροφορία αυτή του τυφλού που είχε θεραπευθεί του είπαν οι Ιουδαίοι: ‘‘Πού είναι εκείνος;’’. ‘’Δεν ξέρω’’, τους απάντησε.

     ¹³ Τον οδήγησαν τότε στους Φαρισαίους, αυτόν που ήταν κάποτε τυφλός και είχε ήδη θεραπευθεί οριστικά. ¹⁴ Η ημέρα μάλιστα που έφτιαξε ο Ιησούς τον πηλό και του άνοιξε τα μάτια ήταν Σάββατο. ¹⁵ Όταν λοιπόν τον οδήγησαν στους Φαρισαίους, άρχισαν κι αυτοί να τον ανακρίνουν και να τον ρωτούν πάλι πως θεραπεύθηκε και βρήκε το φως του. Κι εκείνος τους είπε: ‘’Αυτός που με θεράπευσε μου έβαλε πηλό πάνω στα μάτια μου και μετά εγώ πλύθηκα και βλέπω’’. ¹⁶ Μερικοί από τους Φαρισαίους έλεγαν: ’’Αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι σταλμένος από τον Θεό, διότι δεν τηρεί την αργία του Σαββάτου’’. Άλλοι έλεγαν: ‘’Πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος αμαρτωλός να κάνει τέτοια αποδεικτικά και σημαδιακά θαύματα;’’. Και διαφωνούσαν μεταξύ τους. ¹⁷ Κι επειδή η διαφωνία τους συνεχιζόταν, άρχισαν πάλι να εξετάζουν τον τυφλό, και τον ρώτησαν: ‘’Εσύ τι λες για τον άνθρωπο αυτό; Πρέπει να ακουστεί και η δική σου γνώμη˙ διότι τα δικά σου μάτια θεράπευσε εκείνος και εσύ περισσότερο από κάθε άλλον γνωρίζεις τα περιστατικά της θεραπείας σου’’. Κι αυτός τους απάντησε: ‘’Εγώ λέω ότι είναι προφήτης’’.

        ¹⁸ Μετά λοιπόν από τον χαρακτηρισμό αυτόν που έδωσε για τον Ιησού ο τυφλός που θεραπεύθηκε, οι Ιουδαίοι δυσαρεστήθηκαν. Δεν εννοούσαν να πιστέψουν ότι αυτός ήταν τυφλός και απέκτησε πραγματικά το φως του˙ ώσπου αποφάσισαν να καλέσουν τους γονείς του ανθρώπου αυτού που απέκτησε το φως του. ¹⁹ Και τους ρώτησαν: ‘’Αυτός είναι ο γιος σας, που επιμένετε να βεβαιώνετε ότι γεννήθηκε τυφλός; Πώς λοιπόν, αφού γεννήθηκε τυφλός, τώρα βλέπει;’’. ²⁰ Οι γονείς του τότε τους αποκρίθηκαν: ‘’Γνωρίζουμε καλά ότι αυτός είναι ο γιος μας και ότι γεννήθηκε τυφλός. ²¹ Πώς όμως τώρα βλέπει δεν ξέρουμε. Ή ποιος του θεράπευσε και του άνοιξε τα μάτια, εμείς δεν ξέρουμε. Αυτός δεν είναι μικρό παιδί, έχει ώριμη ηλικία, και συνεπώς αντιλήφθηκε πώς κα από ποιον έγινε η θεραπεία του. Αυτόν λοιπόν ρωτήστε, αυτός μπορεί να μιλήσει για τον εαυτό του και θα σας πει τι του συνέβη’’. ²² Και μίλησαν με τον τρόπο αυτό οι γονείς του τυφλού, επειδή φοβούνταν τους Ιουδαίους άρχοντες· διότι αυτοί πριν από πολύ καιρό είχαν συμφωνήσει να αποκηρυχθεί, να αφορισθεί και να αποδιωχθεί από τη συναγωγή όποιος θα τολμούσε να ομολογήσει ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας. ²³ Επειδή λοιπόν φοβούνταν οι γονείς του μήπως αποδιωχθούν και αυτοί από τη συναγωγή, γι’ αυτό είπαν ότι ‘’έχει ώριμη ηλικία ο γιος μας, αυτόν ρωτήστε’’.

        ²⁴ Αφού λοιπόν οι Ιουδαίοι δεν μπόρεσαν να πληροφορηθούν τίποτε από τους γονείς του τυφλού για να διαψεύσουν τη θεραπεία του ή για να κατακρίνουν τον Ιησού, κάλεσαν για δεύτερη φορά τον άνθρωπο που ήταν τυφλός και του είπαν: ‘’Δόξασε τον Θεό ομολογώντας ότι πλανήθηκες και αναγνωρίζοντας την αλήθεια γι’ αυτόν που σε θεράπευσε. Εμείς λόγω της θέσεως και του αξιώματός μας, ξέρουμε καλά ότι ο άνθρωπος αυτός που καταλύει την αργία του Σαββάτου είναι αμαρτωλός’’. ²⁵ Εκείνος τότε τους απάντησε: ‘’Εάν ο άνθρωπος αυτός είναι αμαρτωλός δεν το ξέρω, και γι’ αυτό αποφεύγω να εκφράσω γνώμη γι’ αυτό. Ξέρω όμως καλά ένα πράγμα, ότι δηλαδή ενώ λίγο πιο πριν ήμουν τυφλός τώρα βλέπω’’. ²⁶ Επειδή όμως η νέα αυτή βεβαίωση του πρώην τυφλού δεν τους άρεσε, του είπαν πάλι: ‘’Τι σου έκανε; Πώς σε θεράπευσε και πώς σου άνοιξε τα μάτια;’’. ²⁷ ‘’Μόλις πριν από λίγο σας το είπα’’, τους απάντησε, ‘’και δεν θελήσατε να προσέξετε και να παραδεχθείτε ό,τι σας είπα. Γιατί τώρα θέλετε να ακούσετε πάλι τα ίδια; Μήπως θέλετε κι εσείς να γίνετε μαθητές Του;’’. ²⁸ Τότε του μίλησαν υβριστικά και περιφρονητικά και του είπαν: ‘’Εσύ είσαι μαθητής εκείνου. Εμείς όμως είμαστε μαθητές του Μωυσή. ²⁹ Εμείς, που είμαστε σπουδασμένοι και αναγνωρισμένοι άρχοντες του έθνους, ξέρουμε ότι ο Θεός έχει μιλήσει στον Μωυσή και σε κανέναν άλλον. Αυτός μας είναι άγνωστος και δεν ξέρουμε από πού είναι και από πού στάλθηκε’’.

         ³⁰ Τότε αυτός τους απάντησε: ‘’Αλλά αυτό ακριβώς το γεγονός προκαλεί θαυμασμό και έκπληξη: Ότι δηλαδή εσείς δεν ξέρετε τον άνθρωπο αυτόν εάν έχει σταλεί από τον Θεό και από πού είναι, και όμως αυτός ο άγνωστος σε σας μου άνοιξε τα μάτια. ³¹ Είναι όμως γνωστό και το ξέρουμε όλοι ότι ο Θεός δεν ακούει τους αμαρτωλούς. Αλλά εάν κάποιος σέβεται τον Θεό και εφαρμόζει το θέλημά Του, αυτόν ο Θεός τον ακούει. ³² Από τότε που έγινε ο κόσμος δεν ακούστηκε ποτέ να έχει θεραπεύσει κανείς μάτια ανθρώπου που να έχει γεννηθεί τυφλός. Πρώτη φορά έγινε τέτοιο θαύμα, και Αυτός που το έκανε πρέπει να έχει θεϊκή αποστολή. ³³ Εάν ο άνθρωπος αυτός δεν ήταν απεσταλμένος από τον Θεό, δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτε, ούτε το παραμικρό θαύμα’’. ³⁴ Του αποκρίθηκαν τότε εκείνοι: ‘’Εσύ γεννήθηκες βουτηγμένος ολόκληρος στην αμαρτία, όπως αποδεικνύεται από την τύφλωση που είχες απ’ την κοιλιά της μητέρας σου. Και συ ο άθλιος και αμαρτωλός κάνεις τον δάσκαλο σε μας, που είμαστε οι πιο σπουδαγμένοι απ’  όλους τους Ιουδαίους;’’. Και τον πέταξαν έξω απ’ τον τόπο που συνεδρίαζαν, σκοπεύοντας να τον αφορίσουν και να του απαγορεύσουν να συμμετέχει πλέον στις λατρευτικές τελετές του ναού.

          ³⁵ Στο μεταξύ άκουσε ο Ιησούς ότι τον πέταξαν έξω για την παρρησία με την οποία διεκήρυττε την αλήθεια, και αφού τον βρήκε, του είπε: ‘’Εσύ, αντίθετα με τους άπιστους Ιουδαίους, πιστεύεις στον Υιό του Θεού;’’. ³⁶ Κι εκείνος του αποκρίθηκε: ‘’Και ποιος είναι αυτός, Κύριε, για να τον πιστέψω;’’. ³⁷ Του είπε τότε ο Ιησούς: ‘’Μα τον έχεις κιόλας δει με τα μάτια σου. Αυτός που μιλάει αυτή τη στιγμή μαζί σου, Αυτός είναι ο Υιός του Θεού’’. ³⁸ Τότε εκείνος είπε: ‘’Πιστεύω, Κύριε’’. Και τον προσκύνησε ως Υιό του Θεού και Κύριο.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ (Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά)

ΣΤΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ

Η΄ ΕΩΘΙΝΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ[Ιω.20,11-18]

                  (το οποίο διαβάζεται κατά την Κυριακή του Τυφλού)

  Όπου εκτίθεται και ότι μεγάλων δωρεών θα αξιωθούν όσοι παραμένουν έως το τέλος με ευλάβεια στις ιερές συνάξεις.

    Ο Ιωάννης ο  Παρθένος είναι ο μόνος που απέκτησε και πλούτισε κατά χάρη μητέρα την μόνη από τις μητέρες Παρθένο, ο εξαιρετικά αγαπημένος του Χριστού, ο περισσότερο από τους άλλους ευαγγελιστές θεωρούμενος ως υιός βροντής, την οποία ο Κύριος ανέβηκε στους ουρανούς και κρότησε· γι΄αυτό, χρησιμοποιώντας πιο μεγαλόφωνο κήρυγμα, για να μας διατρανώσει το συμβάν της δεσποτικής αναστάσεως από τους νεκρούς και να ιστορήσει τον τρόπο της φανερώσεως μετά την ανάστασή Του, την περασμένη Κυριακή[:Κυριακή της Σαμαρείτιδος, ανάγνωση στον όρθρο του Ζ΄ Εωθινού Ευαγγελίου, Ιω.20,1-10] ακούστηκε να λέγει δια της περικοπής του ευαγγελικού συγγράμματός του: «Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωΐ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου. τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς(:Αφού πέρασε το Σάββατο, την επόμενη ημέρα, που ήταν η πρώτη ημέρα της εβδομάδος, η Μαρία η Μαγδαληνή έρχεται στο μνημείο πρωί, όταν ήταν ακόμη σκοτάδι, και βλέπει ότι ο λίθος που έφραζε την είσοδο του τάφου ήταν σηκωμένος από το μνήμα. Όταν λοιπόν είδε το μνήμα ανοιχτό, τρέχει κι έρχεται στον Σίμωνα Πέτρο και στον άλλο μαθητή τον οποίο αγαπούσε ο Ιησούς)»[Ιω.20,1-2], δηλώνοντας στο σημείο αυτό τον εαυτό του.

    Τώρα δε[:εδώ ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρεται στο όγδοο εωθινό ευαγγέλιο, Ιω. 20,11-18, το οποίο διαβάζεται κατά τον όρθρο της Κυριακής του Τυφλού] τον ακούσαμε να λέγει: «Μαρία δὲ εἱστήκει πρὸς τῷ μνημείῳ κλαίουσα ἔξω(:Η Μαρία όμως στο μεταξύ στεκόταν κοντά στο μνημείο και έκλαιγε έξω απ’ αυτό, χωρίς να φαντάζεται ποτέ ότι ο Ιησούς αναστήθηκε)»[Ιω.20,10]. Πραγματικά ο ίδιος ο Ιωάννης μαζί με τον Πέτρο, αφού την άκουσαν και έτρεξαν στο ζωαρχικό μνημείο, είδαν και, αφού πίστεψαν με τεκμήρια και θαύμασαν, απήλθαν στα δικά τους. Η δε Μαρία, παραμένοντας, στεκόταν έξω κοντά στο μνημείο κλαίγοντας, πράγμα που υποδηλώνει ότι δεν είχε ακόμη λάβει καμία πληροφορία για την Ανάσταση του Δεσπότη, αν και είχε ήδη έλθει δύο φορές με άλλους στο μνημείο· δηλαδή πρώτα με την Θεομήτορα, όπως ιστόρησε ο Ματθαίος, γράφοντας: «Ὀψὲ δὲ σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων, ἦλθε Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία θεωρῆσαι τὸν τάφον. καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας(:Αργά λοιπόν τη νύχτα του Σαββάτου, την ώρα που ξημέρωνε η πρώτη ημέρα της εβδομάδος, ήλθε η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία για να δουν τον τάφο. Και ξαφνικά, έγινε σεισμός μεγάλος)» [Ματθ.28,1-2] και τα εξής. Έπειτα, έρχεται τώρα μαζί με τον Πέτρο και τον Ιωάννη, οι οποίοι πιστεύοντας με όσα είδαν και θαυμάζοντας, απήλθαν. Ήλθε λοιπόν μαζί με άλλους στον τάφο δύο φορές και ενώ, όλοι εκείνοι που ήλθαν μαζί πίστεψαν και βεβαιώθηκαν, αυτή, μην έχοντας λάβει καμία βεβαιότητα ακόμη, κλαίει απαρηγόρητη.

     Αυτό θα το δει κανείς να γίνεται και στους αγώνες για την αρετή· πραγματικά άλλους μεν από τους αγωνιζομένους η χάρη τούς συναντά αμέσως και τους παρέχει επιβεβαίωση για τους αρραβώνες, δίνοντάς τους μια γεύση για τα έπαθλα που τους έχει υποσχεθεί ο Θεός για τους αγώνες τους, σαν να τους προτείνει φιλάνθρωπο χέρι, να τους δεξιώνεται και να τους γυμνάζει για τα υπόλοιπα· άλλων όμως περιμένει το τέλος του αγώνα, ετοιμάζοντας πάντως γι’ αυτούς τους στεφάνους της υπομονής, ώστε κάποιος από τους θεοφόρους πατέρες να πει ότι «άλλοι δέχονται τις ιερές αμοιβές πριν από τους καμάτους, άλλοι κατά τη διάρκεια των καμάτων και άλλοι κατά την έξοδο».

     Συμβαίνουν δε αυτά, διότι η πάνσοφη πρόνοια του Θεού οικονομεί τα πράγματά μας ποικιλοτρόπως και απονέμει στον καθένα με φιλανθρωπία το κατάλληλο και επωφελές, τόσο επί των έργων της αρετής, όσο και επί των μυστηρίων της πίστεως. Έτσι λοιπόν, οικονομώντας και τα σχετικά με τη Μαγδαληνή Μαρία, με σοφία και φιλανθρωπία ο δεσπότης, όρισε να μη λάβει ακόμη τότε την επιβεβαίωση της Αναστάσεώς Του, οδηγώντας και προτρέποντας μέσω αυτής και τους έπειτα μαζί σε υπομονή. Ας ακούσουμε ποιων θεαμάτων αξιώθηκε έπειτα λόγω της καρτερίας της και του επίμονης παραμονής της δίπλα στο μνήμα: «Ὡς οὖν ἔκλαιε, παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον καὶ θεωρεῖ δύο ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζομένους, ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν, ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ(:Ενώ λοιπόν εξακολουθούσε να κλαίει, έσκυψε μια στιγμή στο μνημείο αναζητώντας και πάλι το σώμα του Ιησού. Βλέπει τότε δύο αγγέλους με λευκά ενδύματα, ένδοξους και ακαταγώνιστους φρουρούς του τάφου. Αυτοί κάθονταν ως υπηρέτες του αναστημένου Κυρίου, ο ένας προς το μέρος του κεφαλιού και ο άλλος προς το μέρος των ποδιών, όπου πιο πριν ήταν τοποθετημένο κάτω στη γη το σώμα του Ιησού)»[Ιω.20, 12].    

      Το να σκύβει και να στρέφει τα μάτια περιπαθώς προς το μνήμα είναι δείγμα της άκρας ευαισθησίας· εκείνο λοιπόν πρέπει πρώτο να εξετάσουμε, το πώς δηλαδή, ενώ ήταν ακόμη σκοτεινά, όπως λέγει παραπάνω ο ευαγγελιστής, αυτή τα έβλεπε ακριβώς όλα και χωριστά το καθένα, κα μάλιστα από έξω όσα βρίσκονταν μέσα στο σπήλαιο. Είναι λοιπόν φανερό ότι έξω μεν ήταν σκοτεινά, επειδή δεν είχε ακόμη φέξει τελείως η αισθητή ημέρα, το σπήλαιο όμως εκείνο ήταν γεμάτο από το φως της Αναστάσεως, το οποίο βλεπόμενο με θεϊκό τρόπο από τη Μαρία, επαύξανε τον πόθο της προς τον Χριστό και χορηγούσε δύναμη να αντιλαμβάνεται με τα μάτια εκείνης, αγγελική οπτασία, και όχι μόνο να βλέπει, αλλά και να μπορεί να συνομιλεί με αγγέλους· διότι τέτοιας λογής ήταν εκείνο το φως.

   Τους είδε λοιπόν ενδεδυμένους στα λευκά όχι μόνο εξαιτίας του καθαρού και φωτοειδούς της φύσεως των αγγέλων, αλλά και διότι διαλευκαίνουν και διασαφηνίζουν το μυστήριο της αναστάσεως, συγχρόνως δε και διότι στην πράξη συνεορτάζουν μαζί μας την πραγματικά λαμπροφόρο ημέρα της δεσποτικής Αναστάσεως. Και τους είδε καθισμένους, για να γνωρίσει καλά ότι δεν ήλθαν τότε, αλλά ήσαν και προηγουμένως παρόντες, αν και δεν φαίνονταν προηγουμένως, και να αντιληφτεί την αξία τους, αφού αναλογιστεί ποιοι είναι αυτοί, οι οποίοι αν και παρόντες, δεν βλέπονταν. Νομίζω δε ότι τους έκανε να κάθονται και ο πόθος να προσεγγίζουν περισσότερο στον τόπο όπου προηγουμένως ήταν τοποθετημένο το δεσποτικό Σώμα· διότι ήταν σαν να προσφύονται στο μνήμα από την αγάπη, καθίζοντας ο ένας προς την κεφαλή και ο άλλος προς τα πόδια και δείχνοντας ότι είναι εξίσου ποθητό και πολύτιμο για τους αγγέλους και η θεότητα του Χριστού, της οποίας σύμβολο είναι ο τόπος της κεφαλής, και η ενανθρώπησή Του, της οποίας τύπος είναι ο τόπος των ποδιών.

     «Καὶ λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι· γύναι, τί κλαίεις;(:Της λένε τότε εκείνοι: ‘’Γυναίκα, γιατί κλαις;’’)»[Ιω.20,13]. «Βλέπεις το σπήλαιο να έχει γίνει ουρανός, μάλλον δε ουράνιος ναός αντί επιγείου τάφου και δεσμωτηρίου, γεμάτος ουρανίους αγγέλους αντί επιγείους φύλακες, που το σεμνύνουν εξόχως σαν τόπο Θεού ζωοδότη και τον μεταχειρίζονται με χαρά αδειανό. Εσύ όμως γυναίκα, γιατί κλαις;». Την ρωτούν για την κατάστασή της, όχι διότι αγνοούν, αλλά για να την καταστήσουν κυρία των λογισμών της παύοντας το πένθος της και να βρουν ευκαιρία να εκτελέσουν το έργο τους· έργο δε αγγέλων που παρακάθονται στον τάφο του Ζωοδότη είναι να εξαγγέλλουν τη δόξα του Αναστάντος.

     Αλλά, όταν οι άγγελοι ρώτησαν για ποιον λόγο κλαίει, εκείνη λέγει: «ὅτι ἦραν τὸν Κύριόν μου, καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. καὶ ταῦτα εἰποῦσα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω(:‘’Διότι πήραν τον Κύριό μου από τον τάφο και δεν ξέρω πού τον έβαλαν’’. Και αφού τα είπε αυτά, στράφηκε πίσω)»[Ιω.20,13-14]. Τι ήταν αυτό που έκανε τη Μαρία να στραφεί προς τα πίσω; Οπωσδήποτε η δουλική κίνηση και προσοχή των αγγέλων προς τον επιφανέντα Δεσπότη. Εκείνη τον αποκαλούσε κύριο μόνο του εαυτού της και υποψιαζόταν κλοπή και μεταφορά το σώματος, επιδεικνύοντας μεν ψυχική διάθεση προς Αυτόν, χωρίς όμως να φρονεί τίποτε θεοπρεπές γι’ Αυτόν. Εκείνοι παριστάνουν με πράξεις ότι ο Χριστός είναι Κύριος και αυτών των αγγέλων του Θεού· διότι όταν ακόμη δεν φαινόταν Εκείνος, αυτοί παρακάθονταν στον τάφο, όταν δε ο Δεσπότης εμφανίστηκε αντίκρυ, αμέσως σηκώθηκαν και κοίταξαν Αυτόν, ατενίζοντάς Τον με ευλάβεια και θαυμασμό σε υπηρετική στάση.

      Η Μαρία αφού στράφηκε τότε να δει τι είναι αυτό που και μόνο με την εμφάνισή του εξέπληξε τους αγγέλους, βλέπει τον Ιησού να στέκεται, χωρίς όμως να γνωρίζει ότι Αυτός είναι ο Ιησούς, διότι δεν είχε ακούσει ακόμη για την Ανάσταση και δεν θα την παραδεχόταν εύκολα. Επειδή αφενός μεν το εξωτερικό φως της ημέρας ήταν ακόμη αμυδρό, αφετέρου δε ο Κύριος δεν επιδείκνυε σε αυτήν ακόμη τη θεία λαμπρότητα, ώστε να αναγνωριστεί ότι είναι Εκείνος που έπαθε, η Μαρία δεν Τον αναγνώρισε, αλλά υπέθεσε ότι είναι κηπουρός για τα εκεί φυτά, Αυτός ο Γεωργός των ψυχών, ο Δημιουργός του σύμπαντος. Όταν δε Εκείνος, φωνάζοντας και αποκαλώντας την με το όνομά της, «Μαρία», γνωστοποίησε τον εαυτό Του, εκείνη στρέφοντας τη γνώμη της, αποκρίθηκε και λέγει: «Ῥαββουνί», που σημαίνει «Διδάσκαλέ μου», χωρίς ούτε τότε, αν και Τον έβλεπε ζωντανό, να σκεφτεί κάτι θεοπρεπές, αλλά απλώς θεωρώντας τον ως άνθρωπο του Θεού και διδάσκαλο των θείων. Γι΄αυτό από την αγάπη όρμησε όχι μόνο να γονατίσει, αλλά και να πιάσει τα πόδια του, αλλά ακούει από Αυτόν: «Μή μου ἅπτου (:Μη με αγγίζεις)». «Επειδή δηλαδή», λέγει, «η διάνοιά σου δεν άγγιξε το ύψος του σχετικά με Εμένα μυστηρίου, ότι ενώ είμαι Θεός, τώρα βλέπομαι σε σώμα για σένα, και μάλιστα θεοειδές, γι΄αυτό μην με αγγίζεις».

      Έπρεπε άλλωστε να φυλαχθεί και αυτό για τη Μητέρα του Θεού, το να αγγίξει αυτή μόνη από τις γυναίκες μετά την Ανάσταση το σώμα του από αυτήν ενανθρωπήσαντος Θεού για μας, πράγμα που έγινε, όπως ιστορεί ο ευαγγελιστής Ματθαίος· διότι γι’ αυτήν λέγει ο Ματθαίος ότι «προσελθοῦσαι ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ(:Αυτές τότε, αφού πλησίασαν, με ευλάβεια πολλή έπιασαν τα πόδια Του και Τον προσκύνησαν)»[Ματθ.28,9], ενώ στη Μαρία λέγει «Μή μου ἅπτου· οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα μου(:Μη μ’ αγγίζεις. Μη συμπεριφέρεσαι πλέον σε μένα σαν να πρόκειται να είμαι και πάλι ανάμεσά σας με αυτήν τη μορφή, με τη μορφή της ταπεινώσεως και της ασθενείας, όπως ζούσα μαζί σας πριν από το Πάθος. Μη μ’ αγγίζεις, διότι δεν ανέβηκα ακόμη προς τον Πατέρα μου)»[Ιω.20,17].

    Αυτό είναι συναρτημένο με τα λόγια που απευθύνονται έπειτα προς τους μαθητές Του, ότι «ἀναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα μου»· «οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα μου (:διότι δεν ανέβηκα ακόμη προς τον Πατέρα μου)». Και λέγει αυτό, για να τους καταστήσει εμφρόντιδες και επιμελεστέρους και για να τους διεγείρει προς επιπόθηση και επιζήτηση της θέας Του. Έχει δε σχέση και προς τη Μαγδαληνή Μαρία, διότι λέγει «Μη με αγγίζεις»· «διότι το σώμα που με περιβάλλει τώρα είναι τέτοιο, ώστε να είναι ανωφερέστερο και δραστικότερο από το πυρ και να μπορεί να ανεβαίνει όχι μόνο προς τον ουρανό, αλλά και προς τον ίδιο τον επουράνιο Πατέρα». «Οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα μου (:διότι δεν ανέβηκα ακόμη προς τον Πατέρα μου)», λέγει, διότι δεν φανέρωσε ακόμη τον εαυτό Του στους μαθητές Του μετά την Ανάσταση.

      «Πήγαινε λοιπόν προς τους αδελφούς μου αυτούς· διότι όλοι είμαστε ενός Πατρός, αν και όχι όλοι κατά τον ίδιο τρόπο· Εγώ μεν ως γνήσιος Υιός και ομοφυής με Εκείνον, εκείνοι δε ως γενόμενοι μέσω Εμένα υιοποίητοι σε Αυτόν»: «Πορεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς μου καὶ εἰπὲ αὐτοῖς· ἀναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν, καὶ Θεόν μου καὶ Θεὸν ὑμῶν(:Πήγαινε όμως στους αδελφούς μου και πες τους: ‘’Ανεβαίνω προς τον Πατέρα μου, τον Οποίο δι’ εμού και εσείς έχετε κατά χάριν Πατέρα. Αυτός έγινε και Θεός μου από τότε που έγινα άνθρωπος, όπως είναι Θεός δικός σας)»[Ιω.20,17]. Όπως δηλαδή σε εμάς μεν είναι Πατήρ κατά χάρη δια του Πνεύματος της υιοθεσίας, Εκείνου δε Πατήρ φυσικώς κατά την θεότητα, έτσι σε μας μεν είναι Θεός ως Δημιουργός της φύσεως, Εκείνου δε λόγω της οικονομίας κατά το ανθρώπινο· και γι΄αυτό το είπε χωριστά, για να εννοήσουμε εμείς την κατάλληλη διαφορά. Παρακινούσε δε και εκείνους με αυτό το μήνυμα ότι δηλαδή ανεβαίνει προς τον Πατέρα, να εννοήσουν περί του σώματός Του ότι είναι τέτοιο, ωσάν να αναστρέφεται επάνω στη γη πάντοτε όπως και προηγουμένως και να συνυπάρχει με αυτούς διαπαντός.

       Αλλά η μεν Μαγδαληνή Μαρία, την οποία υμνούμε και ως μία από τις μυροφόρες του Χριστού, και στην οποία, αφού απελάθηκαν από τον Χριστό τα επτά πνεύματα της πονηρίας, εγκαταστάθηκε οπωσδήποτε η κατά επτά τρόπους ενεργούσα θεία χάρη του Πνεύματος· αυτή λοιπόν η Μαγδαληνή Μαρία, αφού λόγω της επίμονης παραστάσεώς της αξιώθηκε αγγελική οπτασία και συνομιλία, γίνεται απόστολός Του προς τους αποστόλους, και αφού διδάχθηκε και διαβεβαιώθηκε τελείως από το ίδιο το θείο στόμα απέρχεται προς τους Αποστόλους, για να απαγγείλει σε αυτούς ότι είδε τον Κύριο, που της είπε αυτά.

     Εμείς πάντως ας προσέξουμε, αδελφοί μου, πόσο απείχε η Μαγδαληνή Μαρία κατά την αξία από τον Πέτρο τον κορυφαίο απόστολο και τον Ιωάννη τον αγαπημένο του Χριστού Θεολόγο, και πόσο μεγαλύτερες από αυτούς δωρεές αξιώθηκε τότε. Πραγματικά εκείνοι, όταν έτρεξαν προς τον τάφο, είδαν μόνο τα σινδόνια και το σουδάριο, αυτή όμως εξαιτίας της ενδιάθετης και επίμονης καρτερίας, αφού παρέμεινε έως το τέλος στη θύρα του σπηλαίου, είδε πριν από τους Αποστόλους όχι μόνο τους αγγέλους, αλλά και τον ίδιο τον Κύριο των αγγέλων Αναστάντα από τους νεκρούς κατά τη σάρκα και έγινε αυτήκοος Αυτού και διάκονος των από το θείο Του στόμα προσταγμάτων.

      Ο ναός αυτός, όπου βρισκόμαστε τώρα είναι τύπος του σπηλαίου εκείνου όπου βρισκόταν ο τάφος του Κυρίου, μάλλον δε έχει και κάτι περισσότερο του τύπου, διότι είναι σχεδόν ένα άλλο εκείνο· διότι έχει τόπο, στον οποίο τοποθετείται το Δεσποτικό Σώμα, το εσωτερικό του παραπετάσματος και την μέσα σε αυτό πανίερη Τράπεζα. Όποιος λοιπόν προστρέχει νοερά στο θείο πραγματικά και θεοδόχο αυτό σπήλαιο και παραστέκει και παραμένει έως το τέλος, συγκεντρώνοντας και κατευθύνοντας τη διάνοιά του προς τον Θεό, όχι μόνο θα αποκτήσει επίγνωση των λόγων της θεόπνευστης Γραφής που υπάρχουν σε αυτήν την Τράπεζα, σαν να είναι άγγελοι που διακηρύσσουν τη θεότητα και ανθρωπότητα του Λόγου του Θεού που ενανθρώπησε για μας, αλλά θα δει και αυτόν τον Κύριο ασφαλώς με τους οφθαλμούς της διανοίας, δεν θα είναι δε υπερβολικό να πούμε και του σώματος. Διότι αυτός που βλέπει με πίστη τη μυστική Τράπεζα και τον Άρτο της ζωής που προτίθεται σε αυτήν, βλέπει τον ίδιο τον ενυπόστατο Λόγο του Θεού, που έγινε σάρκα για μας και κατασκήνωσε μέσα μας· κι αν παρουσιάσει τον εαυτό του άξιο για υποδοχή, όχι μόνο τον βλέπει, αλλά γίνεται και μέτοχος αυτού και τον αποκτά ένοικο μέσα του και γεμίζει από τη θεία χάρη που εκπέμπεται από Αυτόν. Και όπως η Μαρία είδε εκείνα που επιθυμούσαν τότε να δουν οι Απόστολοι, έτσι αυτός αξιώνεται να βλέπει εκείνα και να απολαύσει εκείνα, στα οποία θέλουν κατά τον απόστολο να κρυφοκοιτάξουν οι άγγελοι, και δια της θέας προς αυτά και μεθέξεως καθίσταται ολόκληρος θεοειδής.

       Επομένως, αδελφοί, ανορθώστε τα παράλυτα προς την αρετή χέρια σας και τα παραλυμένα γόνατα [πρβ. Ησ. 35,3: «Ἰσχύσατε, χεῖρες ἀνειμέναι καὶ γόνατα παραλελυμένα(:λάβετε δύναμη, χέρια εξασθενημένα και γόνατα παραλυμένα)»], κατασκευάστε ίσιες τροχιές για τα πόδια σας[Εβρ. 12,13: «Καὶ τροχιὰς ὀρθὰς ποιήσατε τοῖς ποσὶν ὑμῶν, ἵνα μὴ τὸ χωλὸν ἐκτραπῇ, ἰαθῇ δὲ μᾶλλον(:Και ας βαδίσουν σε ίσιους δρόμους τα πόδια σας, για να μην χειροτερεύσει η αναπηρία σας, αλλά να γιατρευτεί. Αποκτήστε δηλαδή ορθά φρονήματα, διότι κινδυνεύετε να πλανηθείτε μακριά από τον ίσιο δρόμο της πίστεως)»], βαδίζοντας τις ευθείες οδούς του Κυρίου, δηλαδή τη δικαιοσύνη, τη σωφροσύνη, την αγάπη, την ταπείνωση, την αλήθεια· είναι δε οπωσδήποτε διεστραμμένες οδοί και στραβές, το μίσος, το ψεύδος, ο δόλος, ο φθόνος, η πλεονεξία, η υπερηφάνεια, και τα παρόμοια με αυτά, τα οποία όχι μόνο πραττόμενα, αλλά και μόνο αγαπώμενα και μελετώμενα νοερώς, καθιστούν τον άνθρωπο άξιο της θείας αποστροφής, επειδή βέβαια ο μεν άνθρωπος βλέπει στο πρόσωπο, ο δε Θεός στην καρδιά και Αυτός είναι που ερευνά τις καρδιές και τα νεφρά[Αποκ.2,23: «Καὶ γνώσονται πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ ἐρευνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας, καὶ δώσω ὑμῖν ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα ὑμῶν(:Και έτσι θα μάθουν οι Εκκλησίες από αυτά τα πράγματα ότι Εγώ είμαι Αυτός που ερευνώ νεφρούς και καρδιές, δηλαδή τα πιο απόκρυφα βάθη της ψυχής του ανθρώπου˙ και θα δώσω στον καθένα σας ανάλογα με τα έργα σας)»].

     Αλλά εμείς, συναθροιζόμενοι στον ναό του Θεού, «ἀναζωσάμενοι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας ὑμῶν νήφοντες(:αφού περιμαζέψετε από τη διάχυση τις διάνοιές σας και συγκεντρώσετε τις σκέψεις σας ελευθερώνοντας την ψυχή σας από καθετί, που την εμποδίζει να υπηρετεί τον Θεό, και κάνοντας εγκράτεια σε όλα)», κατά τον λόγο του κορυφαίου των Αποστόλων Πέτρου, «τελείως ἐλπίσατε ἐπὶ τὴν φερομένην ὑμῖν χάριν ἐν ἀποκαλύψει Ἰησοῦ Χριστοῦ(:ελπίστε χωρίς τον παραμικρό δισταγμό ότι θα λάβετε τη χάρη της σωτηρίας, την οποία σας φέρνει ο Ιησούς Χριστός κατά την ημέρα της δεύτερης μεγαλοπρεπούς αποκαλύψεως και παρουσίας Του)»[Α΄Πέτρ.1,13]·διότι δεν είναι δυνατό, αυτός που στέκεται στην ιερή εκκλησία του Θεού, που συγκεντρώνει τον νου του και τον ανυψώνει προς τον Θεό, που διαλογίζεται και αφιερώνεται στο νόημα των ιερών ασμάτων από την αρχή έως το τέλος, να μην υποστεί τη θεία αλλοίωση, αναλόγως με τον διαλογισμό προς τον Θεό και τα θεία λόγια. Με αυτόν τον διαλογισμό γεννάται στην καρδιά κάποια θέρμη, που σβήνει τους πονηρούς λογισμούς σαν μύγες και προκαλώντας στην ψυχή πνευματική ειρήνη και παρηγορία και παρέχοντας στο σώμα τον αγιασμό, σύμφωνα με αυτόν που είπε: «ἐθερμάνθη ἡ καρδία μου ἐντός μου, καὶ ἐν τῇ μελέτῃ μου ἐκκαυθήσεται πῦρ. (:ερεθίστηκε η καρδιά μου στο εσωτερικό μου· άναψε φωτιά μέσα μου από τη μελέτη που έκανα και οι φλόγες του πυρός αυτού αυξήθηκαν)» [Ψαλμ.38,4]. Και αυτό είναι αυτό που και κάποιος από τους θεοφόρους πατέρες μας δίδαξε λέγοντας: «Κάνε κάθε προσπάθεια, ώστε η εσωτερική σου εργασία να είναι κατά Θεόν και τότε θα νικήσεις τα εξωτερικά πάθη». Προς αυτό προτρέποντάς μας και ο μέγας Παύλος, λέγει: «Λέγω δέ, πνεύματι περιπατεῖτε καὶ ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέσητε(:Και με αυτά που σας λέω, εννοώ ότι πρέπει να συμπεριφέρεστε σύμφωνα με τις εμπνεύσεις του Αγίου Πνεύματος, και τότε δεν θα εκπληρώσετε την επιθυμία της σάρκας, και συνεπώς δεν θα δαγκώνει ο ένας τον άλλο, ούτε θα υπάρχει μίσος μεταξύ σας)» [Γαλ.5,16].

      Γι’αυτό αλλού παραγγέλλει, γράφοντας: «Στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ (:Σταθείτε λοιπόν στην παράταξη του αγώνα. Ζωστείτε την αλήθεια σαν ζώνη, ώστε ο φωτισμός της αλήθειας να σας δίνει πνευματική δύναμη και ευκινησία)» [Εφ.6,14]· διότι όταν ο λογισμός στρέφεται γύρω από τα θεία και παραμένει στην κατά τον Θεό αλήθεια, συγκρατώντας και καθοδηγώντας στις σαρκικές επιθυμίες, και πάψουν σε μας οι σαρκικοί λογισμοί, τότε η χάρη του Πνεύματος παραλαμβάνει την ψυχή ήρεμη και την κάνει να γεύεται με τα μελλοντικά εκείνα απόρρητα αγαθά, τα οποία οφθαλμός εμπαθούς και αμελούς ανθρώπου δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και σε καρδιά τέτοιου ανθρώπου δεν ανέβηκαν [Α΄Κορ.2,9: «ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν(:αυτά που ετοίμασε ο Θεός για αυτούς που τον αγαπούν μάτι δεν τα είδε και αυτί δεν τα άκουσε και ανθρώπινος νους δεν τα φαντάστηκε)»]. Και η γεύση αυτή είναι αρραβώνας αυτών και η καρδιά που δέχεται τους αρραβώνες αυτών γίνεται πνευματική και λαμβάνει διαβεβαίωση για τη σωτηρία της. Επομένως, εάν θέλει κανείς να αποκτήσει αυτή τη διαβεβαίωση και να μάθει ακριβώς για τους πνευματικούς αυτούς αρραβώνες, ας πολιτεύεται όπως δίδαξε και υπέδειξε τώρα ο λόγος· διότι έτσι θα είναι συμπολίτης των αγίων του Θεού και μέτοχος των αιωνίων και αρρήτων αγαθών που έχουν γίνει αντικείμενο υπόσχεσης σε εκείνους.

     Αυτά είθε να επιτύχουμε όλοι εμείς με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον Οποίο πρέπει δόξα, κράτος, τιμή και προσκύνηση, μαζί με τον άναρχο Πατέρα Του και το ζωοποιό Πνεύμα, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Γένοιτο.

                    ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

                     επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

• Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά Άπαντα τα έργα, Ομιλίες Α΄- Κ΄, ομιλία Κ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2004, τόμος 9, σελίδες 575-597.
• Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
• Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
• Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
• Η Παλαιά Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας, Παναγιώτης Τρεμπέλας, Αδελφότης Θεολόγων «Ο Σωτήρ», Αθήνα, 1985.
• https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-palaia-diathiki/
• https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-kaini-diathiki/
• Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016.
• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ[:Πράξ.16,11-34]

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

   «Ἀναχθέντες οὖν ἀπὸ τῆς Τρῳάδος εὐθυδρομήσαμεν εἰς Σαμοθρᾴκην, τῇ δὲ ἐπιούσῃ εἰς Νεάπολιν, ἐκεῖθέν τε εἰς Φιλίππους, ἥτις ἐστὶ πρώτη τῆς μερίδος τῆς Μακεδονίας πόλις κολωνία. Ἦμεν δὲ ἐν αὐτῇ τῇ πόλει διατρίβοντες ἡμέρας τινάς,  τῇ τε ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πόλεως παρὰ ποταμὸν οὗ ἐνομίζετο προσευχὴ εἶναι, καὶ καθίσαντες ἐλαλοῦμεν ταῖς συνελθούσαις γυναιξί. καί τις γυνὴ ὀνόματι Λυδία, πορφυρόπωλις πόλεως Θυατείρων, σεβομένη τὸν Θεόν, ἤκουεν, ἧς ὁ Κύριος διήνοιξε τὴν καρδίαν προσέχειν τοῖς λαλουμένοις ὑπὸ τοῦ Παύλου(:από την Τρωάδα πλεύσαμε στο ανοιχτό πέλαγος και ήλθαμε κατευθείαν στη Σαμοθράκη. Και την άλλη μέρα ήλθαμε στη Νεάπολη(:στη σημερινή Καβάλα).Από εκεί ήλθαμε στους Φιλίππους, που είναι η σπουδαιότερη ρωμαϊκή αποικία στην περιφέρεια της Μακεδονίας. Παρατείναμε μάλιστα τη διαμονή μας στην πόλη αυτή για μερικές ημέρες.Και την ημέρα του Σαββάτου βγήκαμε έξω από την πόλη σε κάποιο μέρος που ήταν κοντά σ’ ένα ποτάμι και θεωρούνταν τόπος προσευχής των Ιουδαίων. Εκεί καθίσαμε κι ανοίξαμε συνομιλία με τις γυναίκες που είχαν συναχθεί εκεί. Αυτά που λέγαμε εκεί τα άκουγε ιδιαιτέρως κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Λυδία και ήταν έμπορος που πουλούσε πορφύρες (:δηλαδή τα πολυτελή εκείνα υφάσματα που βάφονται με κόκκινο χρώμα). Η γυναίκα αυτή καταγόταν από την πόλη της Μικράς Ασίας Θυάτειρα˙ ήταν προσήλυτη και είχε ευλάβεια στον αληθινό Θεό. Ο Κύριος της άνοιξε τα πνευματικά αισθητήρια του νου και της διήγειρε το πνευματικό ενδιαφέρον, για να προσέχει σε όσα έλεγε ο Παύλος)»[Πράξ.16,11-15].

   Πρόσεχε πάλι τον Παύλο που και από τον χρόνο και από τον τρόπο ενεργεί με τρόπο ιουδαϊκό. «Σε μέρος που θεωρούνταν», λέγει, «τόπος προσευχής»· διότι δεν προσεύχονταν μόνο όπου υπήρχε συναγωγή, αλλά και έξω από αυτήν, ξεχωρίζοντας κατά κάποιον τρόπο έναν τόπο, καθόσον οι Ιουδαίοι απέδιδαν περισσότερη προσοχή στα σωματικά. «Κατά την ημέρα του Σαββάτου», κατά την οποία φυσικό ήταν να συγκεντρωθεί πλήθος.

    «Αυτά που λέγαμε εκεί τα άκουγε ιδιαιτέρως κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Λυδία και ήταν έμπορος που πουλούσε πορφύρες. Η γυναίκα αυτή καταγόταν από την πόλη της Μικράς Ασίας Θυάτειρα˙ ήταν προσήλυτη και είχε ευλάβεια στον αληθινό Θεό. Ο Κύριος της άνοιξε τα πνευματικά αισθητήρια του νου και της διήγειρε το πνευματικό ενδιαφέρον, για να προσέχει σε όσα έλεγε ο Παύλος». Το μεν άνοιγμα λοιπόν της καρδιάς της ήταν έργο του Θεού, το να προσέχει όμως τα λεγόμενα ήταν θέληση αυτής· επομένως αυτό ήταν και θείο και ανθρώπινο έργο.

   «Ὡς δὲ ἐβαπτίσθη καὶ ὁ οἶκος αὐτῆς, παρεκάλεσε λέγουσα· εἰ κεκρίκατέ με πιστὴν τῷ Κυρίῳ εἶναι, εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκόν μου μείνατε· καὶ παρεβιάσατο ἡμᾶς(:αφού λοιπόν βαπτίσθηκε αυτή και η οικογένειά της, μας παρακάλεσε λέγοντας: Εάν έχετε σχηματίσει για μένα την πεποίθηση και με έχετε κρίνει πιστή στον Κύριο, ελάτε να μείνετε στο σπίτι μου. Και με επίμονες παρακλήσεις μας ανάγκασε να μείνουμε στο σπίτι της)» [Πράξ.16,15]. «Μόλις βαπτίστηκε», λέγει, «αυτή και η οικογένειά της». Πρόσεχε πάλι την έλλειψη υπερηφάνειας. Γυναίκα είναι αυτή ταπεινή και γίνεται φανερό από την τέχνη της· αλλά πρόσεχε την αρετή αυτής· διότι σαν πρώτη μαρτυρία γι’ αυτήν έδωσε αυτήν, το ότι σεβόταν τον Θεό, έπειτα το ότι αυτή προσκάλεσε τους Αποστόλους. Πρόσεχε επίσης πώς τους έπεισε όλους· έπειτα πρόσεχε σύνεση, πώς παρακαλεί τους Αποστόλους, από πόση ταπεινοφροσύνη είναι γεμάτα τα λόγια της, από πόση σοφία. «Εάν κρίνατε», λέγει, «ότι είμαι πιστή στον Κύριο». Δεν υπάρχει τίποτε άλλο που να μπορεί να συγκινήσει τόσο. Ποιον δεν θα μαλάκωναν τα λόγια αυτά; Δεν το ζήτησε απλώς επίμονα, δεν τους παρακάλεσε, δεν το άφησε στη διάθεσή τους, αλλά και τους εξανάγκασε υπερβολικά με επίμονες παρακλήσεις· διότι αυτό σημαίνει το «παρεβιάσατο ἡμᾶς»· δηλαδή με αυτά τα λόγια.

    Πρόσεχε πως αμέσως καρποφορεί και θεωρεί μεγάλο κέρδος την κλήση. «Το ότι με κρίνατε πιστή γίνεται φανερό από το ότι μου εμπιστευθήκατε τέτοια μυστήρια, τα οποία δεν θα ήταν δυνατό να μου τα εμπιστευτείτε, εάν δεν με κρίνατε κατάλληλη». Και δεν τόλμησε πριν από αυτό να τους προσκαλέσει, αλλά όταν βαπτίστηκε, κάνοντας φανερό από αυτό, ότι δεν θα ήταν δυνατό αλλιώς να τους πείσει. Γιατί όμως δεν ήθελαν αυτοί που συνόδευαν τον Παύλο, αλλά πρόβαλλαν άρνηση, ώστε να εξαναγκαστούν αυτοί;  Ή για να παρακινήσουν εκείνη να δείξει μεγαλύτερη προθυμία, ή επειδή είπε ο Χριστός: «εἰς ἣν δ᾿ ἂν πόλιν ἢ κώμην εἰσέλθητε, ἐξετάσατε τίς ἐν αὐτῇ ἄξιός ἐστι, κἀκεῖ μείνατε ἕως ἂν ἐξέλθητε(:σε όποια λοιπόν πόλη ή χωριό πάτε, εξετάστε ποιος από τους κατοίκους της έχει καλή υπόληψη και είναι άξιος να σας φιλοξενήσει. Και μείνετε μόνο στο δικό του το σπίτι, μέχρι να αναχωρήσετε απ’ την πόλη εκείνη)» [Ματθ.10,11]. Ώστε όλα τα έκαναν σύμφωνα με την πρόνοια του Θεού.

     «Μόλις λοιπόν βαπτίστηκε», λέγει, «τους παρακάλεσε και τους είπε· εάν με κρίνατε πιστή». Πρόσεχε: και βαπτίζεται και υποδέχεται τους Αποστόλους με τόσες παρακλήσεις, με περισσότερες από ό,τι ο Αβραάμ. Και δεν ανέφερε καμία άλλη απόδειξη αλλά εκείνη με την οποία σώθηκε· δεν είπε: «εάν με κρίνατε σπουδαία γυναίκα, εάν με κρίνατε ευλαβή»· αλλά τι; «Εάν με κρίνατε πιστή στον Κύριο»· «εάν για τον Κύριο, πολύ περισσότερο για σας, εάν δεν έχετε αμφιβολίες». Και δεν είπε: «κοντά μου», αλλά «μείνατε στην οικία μου», για να δείξει ότι αυτό το έκανε με μεγάλη προθυμία. Πραγματικά ήταν πιστή η γυναίκα.

    «᾿Εγένετο δὲ πορευομένων ἡμῶν εἰς προσευχὴν παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνος ἀπαντῆσαι ἡμῖν, ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχε τοῖς κυρίοις αὐτῆς μαντευομένη(:κάποια μέρα, καθώς πηγαίναμε στον τόπο της προσευχής, συνέβη να μας συναντήσει μια νεαρή δούλη που είχε καταληφθεί από πονηρό μαντικό πνεύμα και απέφερε πολλά κέρδη στους κυρίους της· διότι με τις μαντείες της φανέρωνε τα άγνωστα και πληρωνόταν γι’ αυτό). Αὕτη κατακολουθήσασα τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ ἔκραζε λέγουσα· οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας(:Αυτή ακολούθησε από πίσω τον Παύλο και τον Σίλα και φώναζε λέγοντας: ‘’Αυτοί οι άνθρωποι είναι δούλοι του Θεού του Υψίστου, και μας γνωστοποιούν τον δρόμο της σωτηρίας και τον ασφαλή τρόπο με τον οποίο θα σωθείτε’’)» [Πράξ.16, 16-17].

    Άραγε όμως ποιος είναι αυτός ο δαίμονας που είχε κυριεύσει τη νεαρή δούλη; Λέγει γι’ αυτήν το ιερό κείμενο: «ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνος(:που είχε καταληφθεί από πονηρό μαντικό πνεύμα)»· από τον τόπο έτσι ονομάζεται. Βλέπεις ότι και ο Απόλλωνας είναι δαίμονας;[:ο «θεός» Απόλλωνας των αρχαίων Ελλήνων ονομαζόταν επίσης και Πύθιος]. Και επειδή ήθελε να τους βάλει μέσα σε πειρασμούς, με σκοπό να τους παρακινήσει περισσότερο, την παρακίνησε να λέει αυτά.

     «Αὕτη κατακολουθήσασα τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ ἔκραζε λέγουσα· οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας(:αυτή ακολούθησε από πίσω τον Παύλο και τον Σίλα και φώναζε λέγοντας: ‘’Αυτοί οι άνθρωποι είναι δούλοι του Θεού του Υψίστου, και μας γνωστοποιούν τον δρόμο της σωτηρίας και τον ασφαλή τρόπο με τον οποίο θα σωθείτε’’)». Μιαρέ και παμμίαρε δαίμονα! Εάν λοιπόν γνωρίζεις ότι κηρύττουν οδό σωτηρίας, γιατί δεν θαυμάζεις και δεν αλλάζεις γνώμη με την θέλησή σου; Αλλά εκείνο ακριβώς που ο Σίμων ο μάγος ήθελε λέγοντας: «Δότε κἀμοὶ τὴν ἐξουσίαν ταύτην, ἵνα ᾧ ἐὰν ἐπιθῶ τὰς χεῖρας λαμβάνῃ Πνεῦμα Ἅγιον (:δώστε και σε μένα την εξουσία και τη δύναμη αυτή, ώστε σε όποιον βάζω επάνω του τα χέρια μου να λαμβάνει Πνεύμα Άγιο)» [Πράξ.8,19], αυτό και αυτός έκανε· επειδή τους είδε να παρουσιάζουν στο κήρυγμα πρόοδο, υποκρίνεται εδώ, διότι με τον τρόπο αυτό ήλπισε να παραμείνει αυτός στο σώμα του κοριτσιού αν θα κηρύξει αυτά.

    Εάν όμως δεν ταιριάζει να εκφωνείται τέτοια υμνητική μαρτυρία εκ μέρους ενός ανθρώπου[βλ. Σοφ. Σειράχ 15,9: «Οὐχ ὡραῖος αἶνος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ, ὅτι οὐ παρὰ Κυρίου ἀπεστάλη (:δεν ταιριάζει και ούτε ενθρονίζεται ωραίος ύμνος στο στόμα του αμαρτωλού. Τέτοιος ύμνος δεν του έχει αποσταλεί από τον Κύριο)»], πολύ περισσότερο δεν είναι ωραία εκείνη που γίνεται εκ μέρους του δαίμονα. Εάν ο Χριστός δεν αποδέχεται τη μαρτυρία εκ μέρους ανθρώπων, ούτε από τον Ιωάννη, πολύ περισσότερο δεν την αποδέχεται από δαίμονα· διότι το κήρυγμα δεν είναι έργο ανθρώπων, αλλά του άγιου Πνεύματος.

    Επειδή λοιπόν κραύγαζε το δαιμόνιο μέσα στο κορίτσι και η ενέργειά του αυτή ήταν αλαζονική, νόμισε ότι με την κραυγή θα προξενήσει κατάπληξη, λέγοντας: «οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας(:αυτοί οι άνθρωποι είναι δούλοι του Θεού του Υψίστου, και μας γνωστοποιούν τον δρόμο της σωτηρίας και τον ασφαλή τρόπο με τον οποίο θα σωθείτε)» [Πράξ.16,17]

   Γιατί τέλος πάντων ο μεν δαίμονας έλεγε αυτά μέσα από το στόμα του κοριτσιού αυτού στο οποίο είχε εισέλθει το πονηρό πνεύμα, ο δε Παύλος τον εμπόδισε; Και εκείνος ενεργούσε, όπως είπαμε, με κακουργία, αλλά και ο Παύλος με σύνεση· διότι ήθελε να κάνει αυτόν να μην είναι αξιόπιστος· καθόσον αν ο Παύλος αποδεχόταν την μαρτυρία του, θα εξαπατούσε πολλούς από τους πιστούς, εφόσον δέχθηκε την μαρτυρία από το δαιμόνιο· γι’ αυτό ανέχεται να πει αυτός τα όσα είχαν σχέση με τους αποστόλους Παύλο και Σίλα, για να σταθεροποιήσει τα όσα ήταν υπέρ αυτού, και ο ίδιος δείχνει συγκατάβαση προς την απώλεια. Στην αρχή λοιπόν δεν αποδέχθηκε την μαρτυρία ο Παύλος, αλλά αδιαφόρησε γι’ αυτήν, μη θέλοντας να καταφύγει στην επιτέλεση θαύματος, όταν όμως επέμενε να κάνει αυτό πει πολλές μέρες και φανέρωσε το έργο αυτών λέγοντας: «Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας(:αυτοί οι άνθρωποι είναι δούλοι του Θεού του Υψίστου, και μας γνωστοποιούν τον δρόμο της σωτηρίας και τον ασφαλή τρόπο με τον οποίο θα σωθείτε)» [Πράξ.16, 17], τότε διέταξε το δαιμόνιο να εξέλθει:

    «Τοῦτο δὲ ἐποίει ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας. διαπονηθεὶς δὲ ὁ Παῦλος καὶ ἐπιστρέψας τῷ πνεύματι εἶπε· παραγγέλλω σοι ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐξελθεῖν ἀπ᾿ αὐτῆς. καὶ ἐξῆλθεν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ (:και αυτό το έκανε για πολλές ημέρες, όχι βέβαια με καλό σκοπό, αλλά το μαντικό πνεύμα επεδίωκε να ελκύσει πάνω του την απεριόριστη εμπιστοσύνη του λαού και να την εκμεταλλευθεί τελικά με δολιότητα και πανουργία. Αγανακτώντας λοιπόν ο Παύλος στράφηκε πίσω προς τη δούλη αυτή που τον ακολουθούσε και είπε προς το πνεύμα: ‘’Σε διατάζω, επικαλούμενος το όνομα του Ιησού Χριστού, να βγεις απ’ αυτήν’’. Και πραγματικά την ίδια στιγμή το πονηρό πνεύμα βγήκε)»[Πράξ.16,18].

   Τι σημαίνει: «διαπονηθεὶς ὁ Παῦλος»; Αντιλήφθηκε, λέει, την κακουργία του δαίμονα, καθώς και ο ίδιος λέει αλλού: «ἵνα μὴ πλεονεκτηθῶμεν ὑπὸ τοῦ σατανᾶ· οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήματα ἀγνοοῦμεν (:για να μη νικηθούμε με απάτη από τον σατανά· και λέω ‘’απάτη του σατανά’’, διότι γνωρίζουμε τις δόλιες επινοήσεις του)»[Β’ Κορ. 2,11].

   «Ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν, ἐπιλαβόμενοι τὸν Παῦλον καὶ τὸν Σίλαν εἵλκυσαν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας  καὶ προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς εἶπον· οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν Ἰουδαῖοι ὑπάρχοντες καὶ καταγγέλλουσιν ἔθη ἃ οὐκ ἔξεστιν ἡμῖν παραδέχεσθαι οὐδὲ ποιεῖν Ῥωμαίοις οὖσι(:όταν όμως είδαν τα αφεντικά της ότι έφυγε μαζί με το δαιμόνιο και η ελπίδα της κερδοφόρου εργασίας και επιχειρήσεώς τους, συνέλαβαν τον Παύλο και τον Σίλα και τους έσυραν στην αγορά για να τους παρουσιάσουν στους άρχοντες. Και αφού τους οδήγησαν μπροστά στους στρατηγούς είπαν: ‘’Αυτοί οι άνθρωποι είναι ταραξίες Ιουδαίοι και προκαλούν ταραχές στην πόλη μας. Κηρύττουν θρησκευτικά έθιμα που δεν επιτρέπεται σε μας που είμαστε Ρωμαίοι να τα παραδεχόμαστε και πολύ περισσότερο να τα τηρούμε και να τα εφαρμόζουμε’’)» [Πράξ.16, 19-21].

   Παντού τα χρήματα είναι αίτια των κακών. Πω, πω μέγεθος απανθρωπιάς! Ήθελαν το κορίτσι να διατελεί κάτω από την εξουσία του δαίμονα, ώστε να κερδίζουν αυτοί χρήματα. «Καὶ προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς εἶπον· οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν(:και αφού τους οδήγησαν μπροστά στους στρατηγούς είπαν: ‘’Αυτοί οι άνθρωποι είναι ταραξίες και προκαλούν ταραχές στην πόλη μας)». Εκείνοι δηλαδή έλεγαν για τον Παύλο και τον Σίλα ότι «διαταράσσουν την πόλη μας», ενώ το δαιμόνιο που είχε καταλάβει τη νεαρή δούλη έλεγε ότι «καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας(:κηρύττουν σε εμάς οδό σωτηρίας)»· «Ἰουδαῖοι ὑπάρχοντες(:είναι ταραξίες Ιουδαίοι)», λέει · τόσο πολύ αυτό το όνομα έχει συκοφαντηθεί.

   «καὶ καταγγέλλουσιν ἔθη ἃ οὐκ ἔξεστιν ἡμῖν παραδέχεσθαι οὐδὲ ποιεῖν Ῥωμαίοις οὖσι(:κηρύττουν θρησκευτικά έθιμα που δεν επιτρέπεται σε μας που είμαστε Ρωμαίοι να τα παραδεχόμαστε και πολύ περισσότερο να τα τηρούμε και να τα εφαρμόζουμε)» [Πράξ. 16,21]. Πρόσεχε που αυτοί ούτε στον δαίμονα προσέχουν, αλλά σε ένα και μόνο αποβλέπουν· στη φιλαργυρία. Τι έκαναν οι δύο απόστολοι; Ενέργειες ενάντια στους Ρωμαίους; Γιατί λοιπόν δεν τους στείλατε στους στρατηγούς πριν από την εκδίωξη του πονηρού μαντικού πνεύματος από τη νεαρή σας δούλη;