Ἔμμεσος διωγμὸς εἶνε τὰ διατάγματα, ποὺ βγάζουν συνεχῶς καὶ ἀκαταπαύστως, διὰ τῶν ὁποίων προσπαθοῦν νὰ ἐξευτελίσουν τὴν Ἐκκλησία. Διατάσσουν καὶ ὁρίζουν ἄλλα πράγματα, τὰ ὁποῖα καταδικάζει ἡ Ἐκκλησία… Ὡς ἐπὶ παραδείγματι τὸ γυμνισμό…
Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα πολεμεῖται, πολεμεῖται ἐμμέσως. Πολεμεῖται ἐσωτερικῶς καὶ ἐξωτερικῶς. Πολεμεῖται ἀπὸ ἀθέους καὶ ἀπίστους, ποὺ ἔχουν κυριολεκτικῶς λύσσα. Δὲν τὸ πίστευα· στὴν Ἱεραρχία κάποιος δεσπότης, ποὺ εἶνε πολὺ μπασμένος σ᾽ αὐτὰ τὰ θέματα καὶ σχετίζεται μὲ διάφορα στρώματα τῆς κοινωνίας, μᾶς ἔλεγε πρὸ ἐτῶν, πρὸ πέντε ἐτῶν νομίζω· «Ἔχουν συνεδριάσει οἱ κεφαλὲς τῶν ἀθέων καὶ ἀπίστων καὶ ἔχουν ἕνα σύνθημα· “Γκρεμίστε τὴν Ἐκκλησία”. Θέλουν νὰ γκρεμίσουν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ χρησιμοποιοῦν ὅλα τὰ μέσα».
Πολεμεῖται ἡ Ἐκκλησία μας ἀπὸ ῥαδιοφώνου. Πολεμεῖται ἀπὸ τηλεοράσεως. Πολεμεῖται ἀπὸ τὶς στῆλες τῶν ἐφημερίδων. Πολεμεῖται ἀπὸ περιοδικά. Πολεμεῖται ἀπὸ φωτογραφίες. Πολεμεῖται ἀπὸ διάφορα κέντρα νυκτερινά. Προσπαθοῦν νὰ τὴ διαλύσουν. Βεβαίως ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἱδρυτὴ ὄχι ἄνθρωπο ἀλλὰ τὸν Θεάνθρωπο, καὶ εἶνε γνωστὸ ὅτι «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. 16,18).
Ἡ Ἐκκλησία θὰ νικήσῃ διὰ τῆς συμβολῆς ὅλων μας. Καὶ ἐμεῖς ὡς στρατιῶται, ὡς πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας, δὲν πρέπει νὰ ἀδιαφορήσουμε γιὰ τὴν κατάστασι αὐτή, ἀλλὰ νὰ δείξουμε ζωηρὸ ἐνδιαφέρον. Καὶ σᾶς ἀναφέρω μερικὲς περιπτώσεις.
Σὲ μιὰ ἐπαρχία τῆς μητροπόλεώς μας ἔφθασε ἕνα κοπάδι χιλιαστῶν μὲ τσουβάλια ἔντυπα. Πᾶνε κάποιοι Χριστιανοὶ στὶς ἀρχὲς καὶ λένε· –Ἦρθαν χιλιασταί, προστατεῦστε τὴν πόλι. –Δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε τίποτε, ἀπαντοῦν· ἔχουμε διαταγὴ νὰ μὴν τοὺς πειράζουμε. Ἔχουμε δημοκρατία. Τὸ μόνο ποὺ μποροῦμε νὰ κάνουμε εἶνε –ἄκου δηλαδή, γελοῖο πρᾶγμα–, ἂν πετάξουνε χαρτιὰ στὸ δρόμο, θὰ τοὺς μηνύσουμε γιὰ τὴ ῥύπανσι τῶν δρόμων.
Ρυπαίνουν τὶς ψυχές, σκορπίζουν δηλητήριο καὶ φαρμάκι στὶς ψυχές, καὶ αὐτὸ δὲν εἶνε τίποτε. Ἂν ῥυπάνουν τοὺς δρόμους μὲ τὰ χαρτιά, αὐτὸ εἶνε τὸ κακό! Αὐτὸ εἶνε ἔμμεσος διωγμὸς στὴν Ἐκκλησία. Οἱ χιλιασταὶ εἶνε προνομιοῦχοι Ἕλληνες, προστατευόμενοι τοῦ κράτους. Εἶνε ἐλεύθεροι ὄχι μόνο νὰ μοιράζουν τὰ φυλλάδιά τους, ὄχι μόνο νὰ ἔχουν τυπογραφεῖα καὶ νὰ περιοδεύουν ἐλευθέρως κάθε γωνιὰ τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ ἀκόμα καὶ τὸ σπουδαῖο, ἀπαλλάσσονται τῆς ἐνόπλου στρατείας. Ὅλα τὰ παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος στρατεύονται καὶ εἶνε στὸν Ἕβρο ποταμό, οἱ μόνοι ποὺ δὲν στρατεύονται σήμερα εἶνε οἱ χιλιασταί. Κατάλαβες; Τέτοια προνόμια δίνουν στοὺς ἐχθροὺς τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ λένε καὶ οἱ ἴδιοι οἱ χιλιασταί, ὅτι Πουθενὰ δὲν ἔχουμε τόση ἐλευθερία δράσεως ὅπως στὴν Ἑλλάδα. Εἶνε δηλαδὴ ἡ πατρίδα μας ἕνα ἀμπέλι ξέφραγο.
Καὶ ὅμως, ἐνῷ ἔχουν τόση ἐλευθερία δράσεως, πρέπει νὰ σᾶς πῶ μετὰ χαρᾶς, ὅτι τὸ σχέ-διό τους ἀπέτυχε. Δὲν κατώρθωσαν τίποτα. Γιατί; Δυὸ – τρεῖς ἄνθρωποι τοὺς νίκησαν. Ἐνήργησαν δραστηρίως. Ὁ δὲ παπᾶς ἀνέβηκε στὸ καμπαναριὸ καὶ χτυποῦσε πένθιμα τὴν καμπάνα. Οἱ ἄλλοι δύο τοὺς πῆραν ἀπὸ πίσω καὶ ἐνημέρωναν τὸν κόσμο.
Ἡ πολεμικὴ αὐτὴ τοῦ κράτους πρὸς τὴν Ἐκκλησία εἶνε ἔμμεσος· εἶνε διωγμὸς ὅλων ἐκείνων τῶν στοιχείων τὰ ὁποῖα ἀπαρτίζουν τὴν Ὀρθοδοξία.
Δὲν βλέπετε τώρα, πῶς τὸ κράτος ἐξευτελίζει τὴν Ἐκκλησία; Μαζεύτηκαν ὅλοι οἱ δεσποτάδες καὶ εἶπαν ὁμοφώνως· Ὄχι στὸ αὐτόματο διαζύγιο!… Λόγια, λόγια χωρὶς ἀντίκρυσμα. Ἐγὼ ἔβλεπα – καταλάβαινα ποῦ θὰ πάῃ ἡ κατάστασι. Λοιπόν, φωνάζανε ὅλοι τους· Αὐτὸ τὸ διαζύγιο εἶνε ἀντιχριστιανικό!…
Ἦρθε κατόπιν τὸ συναινετικὸ διαζύγιο, ἀκόμα χειρότερο δηλαδή. Πάλι φωνὲς οἱ δεσποτάδες· Ἀντισυνταγματικὸ τὸ συναινετικό! Εἶνε ἀποφάσεις αὐτές, γραμμένες σὲ ἐγκυκλίους, σὲ φυλλάδια, σὲ συλλαλητήρια στὴν Ἑλλάδα, ποὺ τὸ καταδικάζουν. Ὕστερα ἀπ᾽ αὐτὰ ὅλα τὰ λόγια, ὕστερα ἀπὸ τὶς φωνὲς αὐτές, τί κάνανε; Ἔρχεται ὁ εἰσαγγελέας, φέρνει τὸ αὐτόματο ἢ συναινετικὸ διαζύγιο, καὶ λέει· Δεσπότη, ὑπόγραψε. Καὶ ὁ δεσπότης ὑπογράφει ἀπὸ κάτω!
Ὑπάρχει ἐκκλησία; Ὄχι, νὰ μοῦ πῆτε ἂν ὑπάρχῃ ἐκκλησία πλέον. Τὴν ὥρα ποὺ ὑπογράφουν οἱ δεσποτάδες, ὑπογράφουν τὴν καταδίκη τους. Πνευματικὴ αὐτοκτονία εἶνε αὐτό.
Καὶ γιὰ μᾶς δὲ βλέπετε τί κάνουν; Τά ᾽χουμε γράψει καὶ τά ᾽χετε διαβάσει. Δύο φύλλα ἐξέδωκα, στὰ ὁποῖα φαίνονται ἐκεῖ εὐκρινῶς οἱ διαθέσεις τῶν κρατούντων, τῶν σημερινῶν κυβερνητῶν, οἱ ὁποῖοι ζητοῦν νὰ ἐξευτελίσουν τελείως τὴν Ἐκκλησία. Θέλουν νὰ τὴν ὑποτάξουν, νὰ γίνῃ ἡ Ἐκκλησία κρατική. Ἤδη εἶνε κρατική, ἀλλὰ θὰ γίνῃ ἀκόμα περισσότερο. Καὶ τὴ νύχτα, κατὰ τὶς 2 μὲ 3 ἡ ὥρα μετὰ τὰ μεσάνυχτα, μαζεύτηκαν αὐτοὶ καὶ ψήφισαν τροπολογία, διὰ τῆς ὁποίας μόνο ἡ φωτογραφία μας λείπει. Θέλουν νὰ μᾶς ἐκδιώξουν ἀπὸ τὴν ἕδρα μας γιὰ τὸ μεγάλο ἔγκλημα ποὺ κάναμε· διότι τέλος πάντων, παρ᾽ ὅλη τὴν ἀτέλεια καὶ ἁμαρτωλότητά μας, κρατοῦμε τὴν Ὀρθοδοξία.
Λοιπόν, διωγμὸς ἐναντίον τῆς πίστεως, ἐναντίον τῶν πιστῶν, ἐναντίον τῶν δογμάτων, ἐναντίον τῆς ἠθικῆς, ἐναντίον ὅλων αὐτῶν. Δυστυχῶς δὲν ὑπάρχει πνεῦμα ἀντιστάσεως, ἀγωνιστικότητος, ἰδίως τῶν ἀρχιερέων καὶ τοῦ κλήρου.
[ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἐπισκόπου Φλωρίνης Αὐγουστίνου († 2010), Οἱ Χριστιανοὶ στοὺς ἐσχάτους καιρούς, ἔκδ. Δ΄, Φλώρινα 2021, σσ 27-31)